هیدروپونیک

کشت بدون خاک گیاهان گلخانه ای

هیدروپونیک (Hydroponic) یا آبکشت روشی است که در آن به جای استفاده از خاک از آب استفاده می شود. در این روش گیاه از محل بالای ریشه بوسیله مقوا، پلاستیک، چوب و یاسیم نگهداشته میشود و ریشه به طور مداوم یا متناوب در محلول غذایی یا لایه نازکی از آن غوطه ور می باشد. در اکثر این روش های کشت، محلول غذایی مجددا استفاده می شود.
امروزه گیاهان در بسترهای کشت بدون خاک، نه در آب، پرورش می یابند، که اصطلاحا آن را کشت بدون خاک (Soilless culture)  می نامند. اجزایی نظیر پرلیت، پوکه معدنی، کوکوپیت و… به جای خاک استفاده می شود. این روش کشت دارای مزایا و معایبی است که در زیر به شرح آن پرداخته می شود.

مزایا
– عملکرد بالا
– تراکم بالا در واحد سطح کشت
– کوتاهی طول دوره زمانی پرورش گیاهان
نیاز به نیروی کار کم
– آسان بودن کارها (کاهش میزان کار سنگین) و امکان کار افراد معلول در این سیستمها
– آسانی کنترل اکثر شرایط محیطی
– عدم نیاز به رعایت تناوب کشت
– کنترل علفهای هرز
– کاهش مشکلات ناشی از وجود آفات و بیماریها
– کنترل نسبی بیماری های ریشه
– یکنواختی رشد گیاهان
– کمینه اتلاف آب
– آسان بودن استقرار گیاهان جدید
– عدم رقابت گیاهان برای آب و عناصر غذایی
– امکان اعمال تامین مواد غذایی متناسب با نیاز گیاهان
– استفاده کمتر از مواد شیمیایی و در نتیجه سالم تر بودن محصول
– جلوگیری از مسمومیت عناصر در محصول به وسیله کنترل عناصر به ویژه در آخر فصل محصول دهی

معایب
– نیاز به سرمایه اولیه زیاد
– نیاز به مهارت و علم همراه با اجرای صحیح آنها
– گسترش سریع آفات و بیماریها در گلخانه در صورت آلوده شدن گیاهان
– بروز واکنش در گیاهان کشت شده به محض ایجاد شرایط نامناسب برای آنها به ویژه pH