جذب عناصر در گیاهان از دو محل شاخه ، برگ و ریشه انجام می شود. و به همین خاطر تغذیه درختان معمولا به دو روش انجام می شود.
1- تغذیه گیاه از طریق ریشه
2 تغذیه گیاه از طریق شاخه و برگ
تغذیه گیاه از طریق ریشه در گیاهان به روش های مختلفی صورت می گیرد اما اصولی ترین روش آن چالکود است و به همین دلیل این روش به طور مختصر بیان می گردد.
روش چالکود نوع خاصی از جایگزینی موضعی کودها می باشد. در این روش نزدیک ریشه و در محل آبرو (سیستم سنتی) و یا محل قطره چکانها (سیستم قطره ای) در محل سایه انداز درخت چاله هایی حفر می شود و سپس با مخلوطی از کودهای آلی و شیمیایی پر می شود.
در زیر مهمترین عناصری که در چالکود درختان استفاده می شود و نکات قابل توجه در مورد هر کدام بیان می گردد
❇️ازت :
از مصرف بیش از اندازه نیتروژن در خاک باید پرهیز کرد زیرا باعث کاهش کیفیت میوه می شود. مصرف سالانه ازت برای درختان بارور سیب بر روی پایه بذری حدود 100 کیلوگرم در هکتار ازت خالص و برای درختان هلو بسته به نوع خاک 120-170 کیلوگرم در هکتار می باشد. در سال اول پس از کاشت جهت جلوگیری از صدمه نهالهای جوان باید در مصرف این نوع کود دقت خاصی مبذول شود.
❇️فسفر:
باعث افزایش اندازه و کیفیت میوه می شود و با مصرف متعادل فسفر طول دوره انبارداری میوه افزایش می یابد. نیاز درختان بارور به فسفر 20-40کیلو گرم در هکتار می باشد چرا که کودهای فسفاته توانایی حرکت کمی در خاک دارند و برای استفاده از این کود باید حتما در عمق 30-60سانتی متری و در مجاورت ریشه قرار داده شوند.
❇️پتاس:
مقدار پتاسیم مورد نیاز در درختان میوه 170-200کیلو گرم در هکتار توصیه می شود.این کود هم باید در خاک در عمق 40-50سانتی متری خاک جایگزاری کرد.
❇️گوگرد:
از آنجا که اکثر خاکهای ما قلیایی هستند و در این نوع خاکها جذب عناصر کمتر صورت می گیرد مصرف گوگرد برای تغییر ph خاک مناسب است. مقدار گوگرد مورد نیاز 20-50کیلو گرم در هکتار است.
❇️آهن:
آهنی که برای چالکود استفاده می شود با بنیان Fe-EDDHA می باشد که میزان آهن آن از3-6 درصد است و قابلیت جذب از ریشه را دارا می باشد.میزان مصرف آهن در درختان مختلف و با توجه به عمر درختان از 50-200 گرم متغییر است.
❇️روی:
مقدار مناسب روی در گیاه منجر به گلدهی مطلوب می شود. از منابع مهم کودی روی می توان به سولفات روی، اکسید روی و سکوسترین روی اشاره کرد. توصیه می شود روی به صورت مصرف خاکی استفاده شود.
❇️بر:
مقدار مناسب عنصر بر منجر به افزایش دانه گرده و در نتیجه بهبود لقاح می شود رایج ترین منابع تامین عنصر بر، اسید بوریک با 17 % براست. میزان مصرف اسید بوریک 20کیلو گرم در هکتار است.
از مهمترین مواد آلی هم کود حیوانی سوخته (کودی که چند سال مانده باشد)است که باعث تغییر بافت خاک و افزایش نفوذپذیری آب و هوا در خاک است.
❇️مهمترین مزایای روش چالکود:
- افزایش قدرت جذب عناصردر خاک
- افزایش نفوذپذیری آب و هوا در خاک
- افزایش نفوذ ریشه در خاک
- حذف امکان رشد علفهای هرز و گسترش آنها
- تغذیه مناسب و مستمر و مداوم گیاه در طول فصل