بیماری های مهم پیاز
بیماری پوسیدگی فوزاریومی پیاز
بیماری های مهم پیاز برگها از نوک به رنگ زرد و سپس قهوه ای تغییر رنگ پیدا میکند. غده های پیاز از قسمت طبق پیاز شروع به نرم و پوسیدگی و آبکی شدن میکند و ریشه ها میپوسند و کم کم از بین میروند و پیاز به راحتی از زمین خارج میشود. روی قسمتهای طبق توده سفید رنگ کرکی ایجاد میشود.
پوسیدگی سفید پیاز
عامل این بیماری Sclerotium cepivorum است. در گیاهانی که به شدت پوسیده میشود، برگهای پیاز ممکن است کوتاه شوند و از انتها شروع به زرد و قهوه ای شدن میکند و به تدریج از بین میروند.
پوسیدگی نرم پیاز
در پوسیدگی نرم Erwinia carotovora pv. Carotovora عامل این پوسیدگی است. برگ پیازها شروع میکنند به خاکستری و پوسیده شدن. یک یا چند لایه از این پیازها شروع به پوسیدن میکنند. ممکن است تمام لایه های پیاز دچار پوسیدگی شوند. همچنین بوی بدی از این پیازها به مشام میرسد. این نوع پوسیدگی بوسیله هر آفتی ممکن است وارد محصول شود. این بیماری در آب و هوای گرم و مرطوب و در اواخر فصل گسترش پیدا میکند.
پوسیدگی صورتی پیاز
عامل این بیماری نوعی قاچ به نام Phoma terrestris است. در این بیماری برگها به رنگ زرد با سایه های قرمز یا صورتی ایجاد میشود. روی ریشه لکه هایی آفتاب سوخته صورتی پر رنگ و مایل به قرمز ایجاد میشود. ریشه های آلوده پیاز به راحتی شکسته میشوند. گیاهان کوتاه تر از گیاهان سالم میشوند و پیاز های کوچکی را تشکیل میدهند. این بیماری معمولا در اواسط تا اواخر فصل رشد ایجاد میشوند و بیشتر در خاکهای ضعیف ایجاد میشوند.
بیماری بوتریتیس پیاز
عامل این بیمای نوعی قارچ به نام Botrytis squamosa است. در روی برگهای پیاز لکه های گرد تا بیضی شکل کوچک به رنگ سفید دیده میشود که دارای حاشیه به رنگ سبز روشن تا نقره ای یا سفید هستند. معمولا مرکز دایره ها آفتاب سوخته شده و به رنگ کاهی در میآید و ممکن است به صورت طولی شکاف بخورد. خود سوخ ها بیماری نشان نمیدهند ولی کوچکتر از سوخ های سالم هستند. در آب و هوای سرد و مرطوب، دماهای ۱۲ تا ۲۳ درجه سانتی گراد بیماری با سرعت بیشتری پیشرفت میکند و سراسر درخت بیمار شده و میمیرد. البته این مشکل از برگهای مسن تر شروع میشود.
بیماری پوسیدگی بوتریتیس پیاز سلولهای برگ را میکشد، و باعث ایجاد لکه های کوچک، زرد مایل به سفید آفتاب سوخته روی برگ میشود و اغلب آخر فصل ایجاد میشود. بیماری های شدید باعث قهوه ای شدن سریع و مرگ گیاه میشود. بعد از برداشت و نگهداری پیازها به مدت چند هفته خود سوخ ها هم شروع به پوسیدن میکنند. فلس های پوسیده نرم، قهوه ای و اسفنجی میشوند.
سفیدک داخلی پیاز
این بیماری هم قارچی است و عامل آن قارچ پرونوسپورا است. روی برگها لکه های سبز کم رنگ مایل به برنزی ظاهر میشود. روی برگ لکه های خاکستری و بنفش و کرکی ظاهر میشود. برگهایی که به شدت آلوده میشوند از بین میروند. بوته های بیمار سوخ های کوچکی تولید میکنند. این بیماری در آب و هوای سرد و مرطوب شدید تر است.
مدیریت بیماریهای پیاز
از جمله راههای کنترل بیماری های پیاز شامل رعایت تناوب، رعایت بهداشت مزرعه، کنترل علف های هرز پیاز، استفاده از بذر و نشاهای عاری از بیماری، برنامه غذایی مناسب پیاز، استفاده از قارچکش های لازم در صورت نیاز هستند. برنامه تناوب کشت سه تا چهار ساله را رعایت کنید و از خانواده پیازی ها پشت سر هم کشت نشود. رعایت بهداشت و از بین بردن بقایای پیازهای آلوده از مزرعه بخصوص پیازهای آلوده پوسیده. شخم زدن بلافاصله بعد از برداشت محصول. هیچ بقایایی نباید در زمین برای کشت بعدی باقی بماند.
فقط از بذر پیازهای با کیفیت بالا استفاده کنید و با دقت زیاد نشاها را منتقل کنید. در صورتی که کوچکترین نشانه ای از بیماری داشتند از بین برود. از برنامه غذایی خاصی پیروی کنید و از مصرف نیتروژن بالا خود داری کنید. کودهای نیتروژنی را در چند نوبت مصرف کنید. برای بهتر شدن تهویه بین ردیف ها علف های هرز را از بین ببرید.
پراکنده شدن بیماری در طول زمستان
عوامل بیماری زا در طول زمستان روی بقایای آلی، بقایای پیازهای کشت قبل در مزرعه باقی میمانند. این عوامل بیماری زا شامل اسپورها روی برگها و سوخ ها در مزرعه یا انبار بوسیله باد، قطرات آّب و حشرات یا کارگران در مزرعه منتقل میشوند.
مهمترین آفات پیاز
تریپس پیاز :
خسارت تریپس پیاز از مرحله جوانه زنی بذر در خاک شروع شده و در برگ ها لکه های نقره ای تا قهوه ای ایجاد کرده و عموما محل نیش حشره قابل رویت می باشد. در آب و هوای گرم و خشک شیوع آفت بیشتر می شود .کنترل علف های هرز، استفاده از سن شکارگر Orius و مبارزه شیمیایی با سموم مربوطه در کنترل آفت موثر است.
مگس پیاز :
این آفت به بخش های ترد گیاه در قاعده پیاز حمله کرده که در این محل و همچنین در شکاف های خاک تخم گذاری میکنند. لارو آفت، در ساقه پیاز دالان حفر کرده و باعث پژمردگی و خمیدگی برگ ها می گردد. یخ آب زمستانه ،شخم عمیق ، نابودی بوته های آلوده و استفاده از سموم مربوطه در کنترل آفت موثر می باشد.
نماتد ساقه و غده پیاز :
نماتد ساقه و غده با نام Ditylenchus dipsaci گسترش جهانی دارد. نماتد روی اندام هایی مانند جوانه و ساقه، تولید برآمدگی کرده و در حالت شدید برگ های مسن به روی زمین خوابیده و برگ های جوان کوتاه و خمیده می گردند. پیازها گاهی شکاف برداشته و با وجود ظاهر سالم، به سرعت در انبار می پوسند. برای کنترل بیماری از روش های تناوب طولانی، استفاده از پیاز و بذر عاری از نماتد، مبارزه درمزارع بوسیله فومیگاسیون خاک، استفاده از سموم نماتدکش و برای جلوگیری از انتقال نماتد، ضد عفونی وسایل کشاورزی بسیار مهم است.
کنه پیاز:
آفت از شیره گیاه تغذیه و باعث زردی عمومی در بوته های آلوده می گردد. جهت کنترل آفت، پیاز آلوده را به مدت 2 روز در معرض آفتاب قرار داده و یا به میزان 20 تا 30 کیلوگرم در هکتار پودر گوگرد مصرف می گردد.
عملیات برداشت، التیام بخشی سوخها و انبار کردن پیاز
در زمان برداشت و حمل نقل نهایت دقت را داشته باشید تا پیازها زخمی نشوند. ۱۰ تا ۱۴ روز قبل از برداشت آبیاری را قطع کنید. در زمان برداشت پیاز های با گردن ضخیم، پیازچه ها، پیازهای پوسیده، زخمی، نصف شده ها و پیاز های یخ زده را حذف کنید. سعی کنید گردنه پیازها را خشک کرده و قبل از انبار کردن التیام دهی و خشک شود.
اگر پیاز ها به اندازه کافی خشک نشدند نیاز دارند به مدت ۱۰ روز یا بیشتر در معرض هوای گرم و خشک با دمای ۳۲ تا ۳۵ درجه در حال گردش قرار بگیرد. یکی از راههای دیگر برای جلوگیری از بیماری های انبار استفاده از تابش لامپ های پرتوی ایکس است، فاصله لامپها از پیاز ها در حدود ۱۵ سانتی متر باشد.
در طول انبار کردن برای افزایش تهویه فاصله بین طبقات یا ردیف هارا افزایش دهید. قبل از انبار کردن طبقات پیاز را در معرض نور مستقیم آفتاب قرار ندهید. زیرا عارضه شفاف شدن لایه های سوخ در ناحیه گردن پیاز اتفاق میافتد.
دمای انبار را در محدوده دمای بین ۰ تا ۵ درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی ۶۵ تا ۷۰ درصد قرار دهید. پیاز در دمای منفی ۰٫۷ درجه سانتی گراد یخ میزند به همین دلیل لازم است دمای انبار همواره بررسی شود. تهویه ضعیف، رطوبت و دمای بالاتر از ۴٫۴ درجه سانتی گرادمیتواند باعث گسترش آسیب پوسیدگی میشود.